Notatki |
Nie moje notatki, zdobyte z innej specjalności /do ewentualnej korekty/, ale zawsze coś POLITYKA STRUKTURALNA UE Lata 2000-2006 Polityka strukturalna UE to fundusze strukturalne, inicjatywy wspólnotowe, fundusz spójności 1. Podział budżetu UE Wspólna Polityka Rolna - WPR Polityka Spójności – PS Programy Horyzontalne – PH Programy Wspólnotowe - PW Programy Sektorowe – Psek FUNDUSZ STRUKTURALNE UE 1. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego – EFRR 2. Europejski Fundusz Społeczny – EFS 3. Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej – EFOiGW 4. Europejski Fundusz Finansowy Instrument Rozwoju Rybołówstwa - EFIRR Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego – EFRR – szeroko pojęta infrastruktura (gosp komunalna, szkolnictwo wyższe, oświata, kultura, sport, turystyka, rekreacja, ochrona zdrowia, inwestycje w małe i średnie podmioty gospodarcze, pomoc techniczna i doradztwo dla piszących programy operacyjne, doradztwo dla małych i średnich firm, fundusze gwarancyjne, informatyzacja) Europejski Fundusz Społeczny – EFS – szeroko rozumiane zasoby ludzkie – aktywne formy walki z bezrobociem, szkolenia, stypendia, przekwalifikowania, wsparcie dla osób wykluczonych społecznie, środki na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej, wsparcie osób niepełnosprawnych itp.. Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej – EFOiGR - środki dla rolników i obszarów wiejskich – dopłaty bezpośrednie, agroturystyka, dywersyfikacja produkcji, modernizacja gospodarstwa rolnego, zakup nowego sprzętu ,renta strukturalna, dotacje dla młodego rolnika, doradztwo i szkolenia rolników, dotacje dla mikro-przedsiębiorstw prowadzących działalność gosp. na obszarach wiejskich itp. Europejski Fundusz Finansowy Instrument Rozwoju Rybołówstwa - EFIRR – rybołówstwo – ochrona środowiska, zarybianie i hodowla, flota rybacka, przetwórstwo, itp. Cele polityki strukturalnej – 3 cele priorytetowe – są to kryteria w oparciu o które poszczególne regiony w krajach UE zostały podzielone i przypisane do polityki spójności Cel 1 – regiony najbiedniejsze – NUTS2 (produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca nie przekracza 75% średniej UE lub gęstość zaludnienia <8 osób na km2) Finansowane z wszystkich 4 funduszy NUTS – to jednostka statystyczna (NUTS1- kraj, NUTS2-w RP województwo) Cel 2 – problemy natury strukturalnej – upadające gałęzie przemysłu, rolnictwo, rybołówstwo Finansowane z EFOiGR+EFS; EFRR+ EFS; EFIRR+EFS Cel 3 – wspieranie polityki systemów kształcenia, szkolenia, zatrudnienia, dostosowanie do potrzeb rynku pracy Finansowane tylko z EFS Wszystkie województwa w Polsce w perspektywie finansowej 2000-2006 i 2007-2013 są objęte celem 1. Fundusze strukturalne w RP wdrożono z dnia 1.1.2004 r. INICJATYWY WSPÓLNOTOWE 1. URBAN – wsparcie inwestycyjne dla miast - Finansowane z EFRR 2. INTERREG- współpraca między regionami, obszarami przygranicznymi, międzynarodowa - Finansowane z EFRR 3. EQUAL – wyrównanie szans miedzy grupami społecznymi (bezrobotni, bezdomni, mniejszości narodowe) Finansowane z EFS 4. LEADER – dot. obszarów wiejskich (ośrodki kultury, różne inicjatywy społeczne) Finansowane z EFOiGR W latach 2004-2006 RP korzystała z INTERREG i EQUAL FUNDUSZ SPÓJNOŚCI – duże projekty w dziedzinie transportu i ochrony środowiska o zasięgu międzynarodowym Zasada n+2 – środki przeznaczone w 2004 r (n) muszą być wydane do roku 2006 Zasada trwałości projektu – 5 lat od zakończenia projektu monitoruje i kontroluje się czy cele projektu zostały zachowane – gdy nie to należy zwrócić środki wraz z odsetkami Agenda 2000 – dokument ważny dla Polski – zarezerwowano środki i podjęto decyzję o rozszerzeniu UE o 10 dodatkowych krajów. Programy przedakcesyjne - wdrożone w latach 2000 – 2003 PHARE- środki inwestycyjne, kapitał ludzki SAPARD- dla obszarów wiejskich ISPA – program dla dużych projektów w dziedzinie transportu i ochrony środowiska Podst: Rozporządzenie Rady 1260/1999 z 21.6.1999 wprowadzające ogólne przepisy w sprawie funduszy strukturalnych – dotyczy wszystkich funduszy strukturalnych Podstawowe zasady funkcjonowania funduszy strukturalnych: 1. Zasada subsydiarności (pomocniczości) – fundusze wspierają tylko te dziedziny w których nie radzi sobie kraj. 2. Zasada koncentracji – podział budżetu unijnego wg strategii – narodowego planu rozwoju, szczegółowa diagnoza stanu istniejącego, kierunki rozwoju, koszty i czas. 3. Zasada programowania wieloletniego – programy opracowujemy na okresy 7 letnie oraz dokumenty jakie przygotowujemy. DOKUMENTY Podstawy Wsparcia Wspólnoty – dokument przyjęty przez KE w uzgodnieniu z państwem członkowskim - zatwierdza KE Programy Operacyjne - w Polsce to narodowy plan rozwoju Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw – inwestycje w podmiotach gospodarczych, środki na nowe technologie, badania, infrastrukturę, parki przemysłowe, przygotowanie terenów i obiektów pod potrzeby przedsiębiorstw, fundusze kapitałowe – finansowany przez EFRR Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich i Inicjatywa Wspólnotowa EQUAL - finansowany przez EFS Sektorowy Program Operacyjny Transport - finansowany przez EFRR i fundusz Spójności Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego i Inicjatyw INTERREG – wzmocnienie potencjału rozwojowego regionów i przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów - finansowany przez EFRR i EFS Instytucja zarządzająca narodowym planem rozwoju w RP to Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, które powołuje do życia instytucje wdrażające (są one różne w zależności od programów (ministerstwa branżowe, Zarząd Województwa, Wojewoda), które z kolei powołują instytucje wdrażające II stopnia (agendy rządowe). 4. Zasada partnerstwa - konsultacje z partnerem społecznym (KM, KS) Komitet monitorujący ( przedstawiciele: instytucji zarządzającej, życia gospodarczego, zw. Zawodowych, zw. Wyznaniowych itp.) – opiniuje dokumentację, analizuje na bieżąco czy wskaźniki SA osiągalne, określa kryterium oceny projektu. Komitet Sterujący – skład podobny jak KM – zajmuje się lista rankingową projektów. – nie występuje w nowej perspektywie finansowej w latach 2007-2013 5. Zasada dodatkowości – pomoc UE uzupełnia środki brakujące (budżet państwa, budżet samorządu terytorialnego. Wkład finansowy funduszy: jednocześnie pomoc można otrzymać tylko z jednego funduszu; działania lub operacja może korzystać tylko z jednego celu; nie można korzystać z funduszu spójności i jednocześnie z 1,2 lub 3 celu; max 75% całkowitego kosztu i przynajmniej 50% wydatków publicznych, jeśli program jest objęty funduszem spójności to wkład Wspólnoty może wzrosnąć do 80% całkowitego kosztu. Koszt Kwalifikowany = Podstawa naliczenia dotacji Narodowy Plan Rozwoju - zatwierdza kraj członkowski Podstawy Wsparcia Wspólnoty –zatwierdza KE Programy Operacyjne - zatwierdza KE Uzupełnienie Programu Operacyjnego (uszczegółowienie programu operacyjnego) zatwierdza KE Fundusz Spójności – programy w oparciu o produkt krajowy brutto Polityka spójności w latach 2007-2013 FUNDUSZ STRUKTURALNE UE pozostają Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego – EFRR Europejski Fundusz Społeczny – EFS Zlikwidowano i włączono do wspólnej polityki rolnej Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej – EFOiGW Europejski Fundusz Finansowy Instrument Rozwoju Rybołówstwa - EFIRR INICJATYWY WSPÓLNOTOWE Zlikwidowano a inicjatywę INTERREG podniesiono do rangi celu Fundusz Spójności pozostaje Cele polityki strukturalnej Cel 1 – Konwergencja – zmieniono nazwę, warunki pozostają takie same Finansowane z wszystkich 4 funduszy Cel 2 – Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie – powstał z połączenia celów 2 i 3 z poprzedniej perspektywy finansowej Cel 3 – Europejska Współpraca Terytorialna – inicjatywę INTERREG podniesiono do rangi celu W poprzedniej perspektywie finansowej nie można było łączyć celów, w obecnej: Region przypisany do celu 1 nie może być objęty celem 2 ale może być przypisany do celu 3 ( nie można łączyć celów 1 i 2, ale może być 1 i 3; 2 i 3 Dokumenty Stare Nowe NPR - zatwierdza kraj członkowski SWdS – wydaje KE PWW –zatwierdza KE NSRO- wydaje kcz. negocjowany i akcept. KE PO - zatwierdza KE PO- opracowuje kcz. akcept. KE UPO- zatwierdza KE SOOP – wydaje i akceptuje kcz. SWdS – Strategiczne Wytyczne dla Spójności NSRO- Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia PO – Programy Operacyjne SOOP – Szczegółowy Opis Osi Priorytetowej Programy Operacyjne Stare Nowe ZPOWKP fin EFRR POIG – finansowany EFRR SPORZL – fin przez EFS POKL- finans. przez EFS SPOT – fin EFRR+FS POIŚ- – fin EFRR+FS SPO Rolny- fin EFOiGR PROW – fin prze fundusz rolny SPO Ryb- fin EFIRR PRR – fin prze fundusz ds. ryboł. POIG – Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka POKL - Program Operacyjny kapitał Ludzki POIŚ - Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko PROW – Program Rozwoju Obszarów Wiejskich PRR – Program Rozwoju Rybołówstwa Można łączyć EFRR z F. Spójności, nie wolno łączyć EFRR z EFS Wszystkie projekty inne niż duże bez względu na to czy są finansowane z EFS czy F Spójności są akceptowane na szczeblu krajowym Projekt duży – wartość powyżej 50 mln EURO, a przypadku projektów z dziedziny ochrony środowiska powyżej 25 mln EURO. Definicja dużego projektu nie dotyczy EFS Program Operacyjny kapitał Ludzki – podzielono na 9 osi (5 osi priorytetowych wdrażanych centralnie i 4 osie regionalne, podzielone i przypisane do poszczególnych województw) – finansowany tylko przez EFS. Zarządzanie W latach 2000-2006 każdorazowo w programie wskazywano priorytety, były one dzielone na działania np.: infrastruktura – działanie na rzecz ochrony środowiska, drogi, wówczas budżet musiał być na to działanie rozpisany, natomiast w obecnej perspektywie finansowej (2007-2013) koncentrujemy się tylko na priorytecie, nie dzielimy na działanie realizowane w ramach tych priorytetów, o tym decyduj kraj członkowski. Bardziej elastyczne reguły kwalifikowalności kosztów W poprzednim okresie było szczegółowe rozporządzenie definiujące wszystkie wydatki, które możemy wpisać do podstawy naliczania dotacji i każdy kraj musiał restrykcyjnie go przestrzegać. W nowym Rozporządzeniu ogólnym zapisano jedynie, że kraj członkowski samodzielnie decyduje o tym jakie wydatki możemy zaliczyć do podstawy naliczania dotacji, a jakich wydatków zaliczyć nie wolno. Każdy kraj członkowski został zobowiązany na mocy tego rozporządzenia do opracowania i przyjęcia krajowych wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków. Wyjątkiem są projekty, które są realizowane i współfinansowane ze środków w ramach europejskiej współpracy terytorialnej (z uwagi na to że dotyczy kilku krajów). Nie zmieniły się zasady (7-letni okres, wydatkowości, partnerstwa, współfinansowania, ewaluacji itp.). Podstawy prawne: Akt podstawowy – Rozporządzenie Rady WE nr 1083/2006 Akt y szczegółowe – Rozporządzenie (WE) PE i R nr 1080/2006 – dot. EFRR – Rozporządzenie (WE) PE i R nr 1081/2006 – dot. FS – Rozporządzenie (WE) PE i R nr 1082/2006 – dot. EFS Rozporządzenie KKE 1828/2006 z 8.12.2006 – wykonawcze do Rozporządzenia Rady 1083/2006 Rozporządzenie KKE 1828/2006 • Określenie celów do których odnoszą się fundusze strukturalne; • Dostępne zasoby finansowe i kryteria ich alokacji; • Szczegółowe zapisy dot. zasad rządzących polityką spójności; • Wspólne rozwiązania dot. programowania (jakie dokumenty, co w nich powinno być, przez kogo opracowane) zarządzania finansowego, monitorowania i kontroli oraz oceny wdrażanych programów. IDYKATYWNY WYKAZ =orientacyjny, przypuszczalny Po zlikwidowaniu inicjatyw wspólnotowych, które były w poprzedniej perspektywie finansowej powstały nowe inicjatywy KE: 1. Inicjatywa JEREMIE – zakłada zaangażowanie Grupy Europejskiego Banku Inwestycyjnego (fundusz pożyczkowy dla małych i średnich firm); 2. Inicjatyw JASPERS – pomoc ekspercka w zakresie przygotowania projektów, adresowana przede wszystkim do nowych krajów członkowskich. Jest to wspólna inicjatywa Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju i Komisji Europejskiej – dotyczy ona dużych projektów w sektorze transportu i ochrony środowiska; 3. Inicjatywa JESSICA – ma na celu wspieranie inwestycji na obszarach miejskich. Ma funkcjonować w postaci specjalnych funduszy (rozwoju miejskiego, holdingowych). Jest to również inicjatywa Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju i Komisji Europejskiej. Poziom dofinansowania - minimalny próg to 20% kwalifikowanych wydatków publicznych, max to 85%; -dany projekt w danym momencie może być dofinansowany tylko z jednego funduszu w ramach jednego celu. W dokumencie pt. „Linia demarkacyjna” określono dodatkowe wymagania dla każdego projektu, wprowadzono obowiązek prowadzenia kontroli krzyżowej. Dla każdego projektu gdzie osiąga się jakiekolwiek dochody musi być wyliczona tzw. Luka finansowa. Luka finansowa – to ta część kosztu całkowitego inwestycji, której źródłem finansowania nie mogą być przyszłe dochody. Przykład obliczania Luki finansowej: Wartość inwestycji = 10mln Wartość bieżąca przyszłych dochodów = 1,5 mln Zdyskontowana wartość nakładów = 9,5 mln Luka finansowa = 9,5-1,5=8 mln = 80% Podstawa wyliczenia dotacji 10 mln x 80% = 8 mln Wkład funduszu 8 mln x 85% = 6,8 mln = 68% Wyjątki od tej zasady; - gdy koszty przewyższają dochody (strata), - gdy opłaty pochodzą bezpośrednio od użytkownika, - nie dotyczy to projektów objętych pomocą publiczną – wówczas obligatoryjnie dotacja wyniesie 50%. Kwalifikowalność wydatków 1. Państwa członkowskie zobowiązane są do wprowadzenia zasad kwalifikowalności na poziomie krajowym – całkowita wartość inwestycji dzielimy na koszty kwalifikowane i koszty niekwalifikowane np.: wartość VAT kwalifikowane niekwalifikowane 1000 220 1000 220 2. Dany wydatek może być uznany za kwalifikowany tylko wówczas, gdy zostanie on poniesiony w ramach projektu realizowanego na mocy decyzji instytucji zarządzającej programem operacyjnym i zgodnie z kryteriami ustalonymi przez komitet monitorujący. Trwałość projektu Projekty współfinansowane z funduszy nie mogą podlegać znaczącym modyfikacjom w ciągu 5 lat od daty zakończenia ich realizacji (3 lat w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw). Znacząca modyfikacja – to takie zmiany, które zaistniały w trakcie realizacji projektu lub po jego zakończeniu, które mają wpływ na charakter tego projektu, warunki jego realizacji, mogą powodować uzyskanie nieuzasadnionych korzyści poprzez beneficjenta lub charakteru własności tej infrastruktury, która powstała w ramach tego projektu np.: wybudowana w ramach projektu hala produkcyjna została wydzierżawiona. Nieprawidłowość – naruszenie przepisów prawa wspólnotowego, które powoduje lub mogłoby spowodować w budżecie UE w drodze finansowania nieuzasadnionego wydatku. Podejrzewane nadużycie - nieprawidłowość dająca podstawy do wszczęcia postępowania sądowego lub administracyjnego na szczeblu krajowym, w celu ustalenia czy miało miejsce działanie umyślne. Zasady pomocy Zasada komplementarności – fundusze zapewniają pomoc, która uzupełnia działania krajowe, w tym działania na poziomie regionalnym i lokalnym. Zasada spójności – wszystko co realizujemy z funduszy unijnych musi być spójne z politykami i priorytetami Wspólnoty (strategia lizbońska – polityka i priorytet). |